Posts

Showing posts from 2007

ना परतीची वाट

ना परतीची वाट Also kept on http://www.geocities.com/nity_leela/Na_partichi_Vaat2_TBIL_Mangal.doc पंचतंत्रात एक खूप छान कथा सांगितली आहे. एक म्हातारा सिंह शिकार जमेना म्हणून तळयाच्या काठाशी राहू लागला. पणी प्यायला छोटे जनावर आले की तो त्याला मारुन खाऊ शकत असे. एकदा एक कोल्हा त्या जागी आला. दुरुनच निरसून पाहिले तो त्याला कळले की इथे प्राण्यांची जी पावले उमटली आहेत ती फक्त तळयाकडे जाणारी आहेत, तिकडून परत येणारी पावल दिसतच नाहीत. ही ना परतीची वाट आपल्याला नको, अस म्हणून कोल्हा तिथून दुसरीकडे निघून गेला, असे त्याचे प्राण वाचले. तुम्हाला ना परतीच्या वाटेची पुष्कळ उदाहरण माहीत असतील. मोजू या तर. खूपसे रस्ते वन-वे असतात. कित्येक इमारतींना इन-गेट वेगळे आणि आऊट-गेट वेगळे असते. ही झाली दोन उदाहरणे. सर्व व्हॉल्वस्‌ हे याच उपयोगासाठी असतात - की द्रव पदार्थांचा प्रवाह फक्त एकाच दिशेने होऊ द्यायचा, त्यांना उलट दिशेने जाऊ द्यायचे नाही. आपल्या हदयातील रक्त वरच्या कप्प्यांतून खालच्या कप्प्यांत जाते तिथे असाच व्हॉल्व असतो. शिवाय तुम्ही ऑस्मोसिसच्या (osmosis) धडयापर्यंत पोचला असाल, तर तेही अस

मना अजाणा...... (मराठी कथा)

मना अजाणा.. लीना मेहेंदळे आज तू या रोपाच्या समोर कुंडीच्या काठावर डोक टेकून बसला आहेत. आठवतय्‌ ते आधी कुठे होत ? खूप दूर कुठेतरी. खर तर ते रोप पण नव्हत- निव्वळ एक बीज. छे, ते ही नाही ! काहीच नाही ! फक्त एक अनुभूति ! एक अनामिक अस्तित्व बोध - आहे, कुठे तरी | मग हळूच ते तुझ्यापर्यंत कस आल ? अमूर्त होत ते मूर्त होवून | अनामिक होत ते नामधारी बनून ? का तू त्याला साद घातलीस ? कां त्याला गोंजारलेस ? कां त्याला कवेत घेऊन त्याच्या सांवळया, कोमल पानांवर आपले ओठ टेकलेस ? कुठून तरी तू कुंडी आणलीस, कुठून तरी माती आणि कुठून तरी पाणी | आणि रोपाला अलगद रुजायला एक जागा मिळवून दिलीस. राहील इथेच, आपल्या बाल्कनीत - तू मनोरमाला म्हटलेस. आणि त्याला रोज रोज पाणी कोण घालणार ? मला नाही जमायच ते. मनोरमा म्हणाली, काळजी नको करुस. मी टाकत जाईन. मधे खूप दिवस गेले. विदेशातून आल्यापासून तू आपल्या नोकरीत बुडून गेला होतास. रोज उशीरा उठायच. धावत पळत ऑफिस गाठायच. परत येतांना कधी मुलांना आणायच तर कधी भाजी बाजार करायचा. कधी स्कूटर सर्व्हिसिंग, कधी शेअर्सच्या मागे धावाधाव. खूपदा मित्रांबरोबर बियर पिणं. रोज उ

मना अजाणा.. (मराठी कथा)

आज तू या रोपाच्या समोर कुंडीच्या काठांवरडोकं टेकून बसला आहेस. आठवतयते आधी कुठे ङोतं? खूप दूरकुठेतरी. खरं तर ते रोप पण नव्हतं-- निव्वळ एक बीज ! छे, तेही नाही ! काहीच नाही ! फक्त एक अनुभूती ! एक अनामिक अस्तित्व बोध-- आहे, कुठे तरी ! मग हळूच ते तुझ्यापर्यंत कसं आल? अमूर्त होतं ते मूर्त होऊन? अनामिक होतं ते नामधारी बनून? कां तू त्याला साद घातलीस? कां त्याला गोंजारलेस? कां त्याला कवेत घेऊन त्याच्या सांवळ्या कोमल पानांवर आपले ओठ टेकलेस..... पुढे वाचा ---------------------------------------------------------------- अंतर्नाद मार्च 2007

असे होते माझे पीए

असे होते माझे पीए -- श्रीमती लीना मेहेंदळे, भाप्रसे सहसचिव तथा कार्यकारी संचालक पी.सी.आर.ए., नवी दिल्ली गेल्या तीस वर्षांच्या शासकीय सेवेत माझी जी काही प्रशासकीय कुशलता दिसली असेल त्यातले बरेचसे श्रेय माझ्या पर्सनल असिस्टंटना जाते. नोकरीत आल्यानंतर सर्वप्रथम असिस्टंट कलेक्टर, हवेली या पदावर असताना वेगळे पीए कुणी नव्हते. पण नुकत्याच क्लार्क लागलेल्या दुधाणे या माझ्या अलिखित पीए होत्या. खिरे, पवार, गोरे, जोशी आणि दुधाणे असे पाचजण मिळून पूर्ण ऑफिसचे काम बघत. पूर्णवेळ माझेच असिस्टंट म्हणून काम बघणारे पहिले पीए म्हणजे औरंगाबाद जिल्हा परिषदेचे बल्लाळ त्यानंतर सांगली जिल्हा परिषदेचे देशपांडे, सांगली कलेक्टर कार्यालयाचे खोत, WMDC मधे आधी शेख व नंतर सौ. जोग, यशदामध्ये सौ. नाईक आणि थोरात, NIN मध्ये उत्तम व विनय, नाशिक कमिशनर कार्यालयात वाणी, सेटलमेंट कमिशनर असताना जमादार व माने, MSFC मध्ये लीलम्मा व भुरके, NCW मध्ये शामकिशोर व मधु तर PCRA मध्ये चावला व चमोली या सर्वांनी वेळोवेळी माझी सर्व कामे सांभाळली. त्यातून बर्‍याच मुद्यांवर एक सिस्टम बसवून घेणे मला शक्य झाले. यातल्या काही ठळक बाबी अशा- नि

Mahabharat Katha - 1: Emperor Yudhishthir and Saint Mudgal

Emperor Yudhishthir and Saint Mudgal Emperor Yudhishthir, the hero of the epic Mahabharat, had achieved the final victory over all his enemies. Now, he was the ruler of the mighty Kuru empire. He was a king known for his scholarliness, and his acute sense of Justice and Dharma. As the kingdom prospered, and rather became a symbol of prosperity itself, the king decided to perform Ashwamedh Yagnya-- a ritual intended to bring all scholars and warriors and nobles together. The Yagnya started. thousands of people came. Yudhishthir performed Daan, ie gifting away many cows, gold, land, clothing, food, etc. The Daan ceremony continued for days together. Everyone was satiated and happy. All praised him. Yudhishthir, who was always known for his humility, began to feel a new kind of pride! This was how people liked him, this was how they knew his importance ! The pride and ego- centicity started setting in. He started thinking no end of himself. Was there ever a king who was so powerful and

xxxx Our beloved DADA -- my father -- Dr. B S Agnihotri

Image
माझे वडील डॉ. बलराम सदाशिव अग्निहोत्री यांचा जन्म सन् 1916 साली कार्तिक शुद्ध प्रतिपदेला धरणगांव जिल्हा जळगांव येथे झाला. पुढे वाचा http://www.geocities.com/bsagnihotri/index.html या साईट वर

मी परत जाईन

Also on the site nity_leela मी परत जाईन मूळ हिन्दी -- उदय प्रकाश अनुवाद -- लीना मेहेंदळे कार्तिकात जसे ढग परत जातात, ऊन जसे परतून जाते आषाढांत, दंव जसे गुपचुप परत जाते आभाळात अंधार परत जातो कोण्या अज्ञातवासात आपल दुखतं शरीर घोंगडीत लपेटून, थोडकस सुख आणि चिमूटभर सांत्वनासाठी सगळयांच्या नजरा चुकवून येणारी व्याभिचारिणी जशी परत जाते भयभीत आपल्या गुहेत, वृक्ष परतून जातात जसे बीजांत, आपली भांडी, पातेली, अवजारं, उपकरणं आणि घंगाळं घेऊन जशा परत जातात सर्व विकसित झालेल्या संस्कृत्या दरवेळी, पृथ्वीच्या पोटात, इतिहास जसा विलीन होऊन जातो कुण्या जमातीच्या लोकगाथांमधे विज्ञान जसे परतून जाऊन बसते देवऋषी आणि मांत्रिकाच्या जादू-टोण्या मधे, तमाम औषध माणसाच्या असंख्य रोगांना घाबरून जशी विलीन होतात कुण्या बाबाच्या स्पर्शात किंवा मंत्रात, मी परत जाईन, जशी समस्त महाकाव्य, संपूर्ण संगीत, सगळ्या भाषा आणि सा-या कविता परतून जातात एके दिवशी ब्रम्हांण्डात, मृत्यू जसा परत जातो आयुष्याचं गाठोडं डोक्यावर लादून, उदासवाणं, आणि रक्त जस परत जात कोणास ठाऊन कुठे, आपलया मागे शिरांमधे ठेऊन निर्जीव, निस्पंद जल, जसा एखादा नि

एक शहर मेले त्याची गोष्ट

एक शहर मेले त्याची गोष्ट सोळाव्या शतकाने डोळे उघडून आळोखे-पिळोखे दिले आणी पृथ्वीकडे नजर टाकली. एक मोठा - डोंगरपट्टा दिसला. त्यावर घनदाट अरण्य. त्यातच एक मोठा झुपका हिरडयांच्या झाडांचा - शेजारी एक छोटी वस्ती. सोळाव्या शतकाने त्या वस्तीकडे रोखून पहात म्हटले - इथे कांही तरी वेगळ घडेल. वस्तीच्या पूर्वकडे घनदाट जंगल होत बहुतांशी हिरडयाची झाड, पण इतरही चिकार जाति होत्या मोठे वृक्ष - तीन चारशे वर्ष आयुष्य असणारे - छोटी झुडप, लता, वेली, गवतांचे किती तरी प्रकार. प्रत्येकाचे आयुर्मान निराळे. प्रत्येकाचे ज्ञान तंतु निराळे, स्वभाव निराळा. वस्तीच्या पश्च्िामेला शेती होती. तिथे बहुतांशी बाजरी पिकायची. कधी कधी थोडी तूर, थोडे चणे, थोडे तीळ उगवले जात. शेताच्या बांधावर कुठे लिंब, कुठे बाभळी ! कुणी आंबा लावला असेल, कुणी चिंच, तर कुणी चक्क सागवान पण बांधावरच्या झाडांवर सगळया गांवाचा वाटा असायचा. कुणाला चटणीसाठी चिंच हवी असेल तर काळूच्या बांधावरुन घेऊन यायची कुणाला दात घासायला बाभळीची काडी हवी असेल तर पुढे नामदेवाच्या शेतात जायच. भाजीपाला आणी फुलं पण शेतात पिकवत नसत. प्रत्येकाच्या परसात कांही ना कांही ल

URL in sanskrit

Now URLs Can Be Typed in Arabic And Ten Other Languages 5 hours ago by Adilski Starting Monday URL addresses can be typed fully in Arabic and ten other non-latin languages such as Cyrillic and Sanskrit, Al-Arabiya TV said. The extensions .com, .org, and .info had to be written in a latin-based language before, ... A Moro in America - http://adilski.blogspot.com/

अईने लिहिल्या आठवणी

अईने लिहिल्या आठवणी दादा गेल्यावर आई अगदीच हरवून गेली होती.त्यांत पुणे सोडून भुवनेश्वरला सतीशकडे जावे लागले. नशीब की सतीशकडे आधी पण राहिली असल्याने तिथले वातावरण, घरातले नोकर चाकर ओळखीचे होते.मग मी तिला सुचवले की तू तुझ्या आठवणी लिहून काढ. तसे केल्यावर तिला समाधान मिळून एक प्रकारची उभारी आली आहे.छानच लिहिले तिने.आता मधे थोडा काळ गेला की मी पुन्हा लकडा लावणार की अजून लिही. तिच्याकडे खूप आहे लिहिण्यासारखे. ते लोड करून ठेवले आहे http://www.geocities.com/janta_ki_ray/AAI/index.html वर.

02 सत्ता आणि सुव्यवस्था

सत्ता आणि सुव्यवस्था Article 2 in इथे विचारांना वाव आहे. -- लीना मेहेंदळे -- महाराष्ट्र टाइम्स सुव्यवस्था ही सर्व सजीव प्राणी मात्रांची पहिली आणि मूलभूत गरज आहे. झाडे अचल असूनही ही सुव्यवस्था कशी राखतात हा फार दार्शनिक किंवा भौतिक शास्त्राचा प्रश्न असेल. मात्र इतर चल प्राणी, पशु, पक्षी, किडे, मुंग्या, माणसं यांची सुव्यवस्था कशी रहाते हा समाजशास्त्राचा विषय आहे. अपरिहार्य पणे असे दिसून येते की, सुव्यवस्था टिकवून ठेवण्यासाठी दृश्यमान, स्पष्ट दिसून येणार्‍या व जाणवणार्‍या सत्तेची गरज असते. सगुण निर्गुणच्या वादाचे हेच मूळ असावे. कारण निर्गुण निराकार ब्रह्माला देखील किमान ॐ, अल्ला किंवा गॉड या शब्दांची गरज भसतेच. सगुण ईश्र्वरी सत्तेची स्थळे तर आपल्याला जागोजागी दिसतातच. इंग्लिश मध्ये जरी म्हण असली कि दॅट गव्हर्नमेंट इज दी बेस्ट व्हिच गव्हर्नस दी लीस्ट, तरी ते गव्हर्निंग अगदी शून्या पर्यत येऊ शकलेलं नाही. एकच अपवाद आहे तो म्हणजे जेव्हा करुणा, प्रेम, अहिंसा या तत्वांवर सत्ता आधारीत असेल तेंव्हा. म्हणूनच रामाचे रामराज्य आपल्याला आजही आदर्श आणि हवेहवेसे वाटते. म्हणूनच भगवान बुद्ध, महावीर किंव

प्रशासनात संगणक कसा आणि किती वापरावा

प्रशासनात संगणक कसा आणि किती वापरावा सा. विवेक, दिवाळी अंक दिवाळी १९९७ (थोडा अपडेट करून इथे टाकला आहे) आज सबंध जगभर संगणक हा परवलीचा शब्द झाला आहे. मात्र अजूनही आपल्या शासकीय कार्यालयांमध्ये याचा म्हणावा तसा वापर व उपयोग होत नाही. कारण संगणकाबाबत शासकीय कार्यालयांमध्ये काही गैरसमज आहेत. त्याच प्रमाणे गेल्या दहा वर्षांत संगणकाच्या क्षेत्रात जी प्रगती झाली, जी नवीन मशीन्स समोर आली, आणि जो सोपेपणा निर्माण झाला, त्याची जाणीव शासकीय कार्यालयात फार कमी लोकांना आहे. शासकीय कामकाजात संगणक नेमका कसा वापरावा याचा व्यवस्थित अंदाज शासकीय कार्यालयांनी घेतलेला नाही. संगणक हा विज्ञानाच्या प्रगतीतील एक महत्वाचा टप्पा असल्याने त्याचा वापर मोठया वैज्ञानिक कामगिरीसाठी करतात, हे सर्वसाधारणपणे कोणालाही माहीत असते. त्यासाठीच मोठया मोठया संगणक कंपन्या संशोधन करीत असतात. तरीही शासकीय कार्यालयामध्ये संगणकाचे मार्फत काम करावयाचे असल्यास संगणकाबाबत वैज्ञानिकांना शिकाव्या लागतील अशा किमान ९० टक्के गोष्टी तरी शासकीय कार्यालयात न शिकून चालतात. शासकीय वापरासाठी संगणकावावत फार कमी गोष्टी शिकल्याने काम भागते. ही बाब क