nirukta निरुक्त

Etymology is the study of the history of words, their origins, and how their form and meaning have changed over time. This concept was so important to Indian literature that Nirukta -- broadly Etimology -- is one of the 6 vedangas (शिक्षा, कल्प, व्याकरण, निरुक्त, छंदस्, ज्योतिष.)
(अपूर्ण)

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

मी केलेले अनुवाद -- My Translations

My Translations 1) M --> H, Kusumagraj -- 108 poems, Publ. by name Anandlok by Alokparva Prakashan, Delhi From Vishakha -- 3 From Mahavriksha -- 17 From Kinara -- 4 From Muktayan -- 14 From Himresha -- 21 From Patheya -- 9 From Marwa -- 7 From Marathi Mati -- 6 From Vadalvel -- 9 From Chhandomay -- 16 Part, Sphuta -- 2 2) M --> H, Sane guruji -- Balsagar Bharat howo , Devputra, Indore 3) M --> H, G A Kulkarni -- 3 short stories, Grahan, Hisab, Vida, All published by Indraprastha-- Monthly magazine of Hindi Academy, Delhi Khaliphaka Nyay -- As a children srory by Nandan,(HT Publ.) Delhi and Devputra, Indore All incl- in my book Man Na Jane Manko publ. by Alokparva Prakashan Delhi 4) M --> H, Dr Arun Gadre of Pune -- His novel Fengadya by the name Ek Tha Fengadya -- published by Dyanpeeth Delhi 5) M --> H, Many short storie s All incl- in my book Man Na Jane Manko publ. by Alokparva Prakashan Delhi -- Nagnath Kottapalli --Ahastantarn...
Read more

एक शहर मेले त्याची गोष्ट

एक शहर मेले त्याची गोष्ट सोळाव्या शतकाने डोळे उघडून आळोखे-पिळोखे दिले आणी पृथ्वीकडे नजर टाकली. एक मोठा - डोंगरपट्टा दिसला. त्यावर घनदाट अरण्य. त्यातच एक मोठा झुपका हिरडयांच्या झाडांचा - शेजारी एक छोटी वस्ती. सोळाव्या शतकाने त्या वस्तीकडे रोखून पहात म्हटले - इथे कांही तरी वेगळ घडेल. वस्तीच्या पूर्वकडे घनदाट जंगल होत बहुतांशी हिरडयाची झाड, पण इतरही चिकार जाति होत्या मोठे वृक्ष - तीन चारशे वर्ष आयुष्य असणारे - छोटी झुडप, लता, वेली, गवतांचे किती तरी प्रकार. प्रत्येकाचे आयुर्मान निराळे. प्रत्येकाचे ज्ञान तंतु निराळे, स्वभाव निराळा. वस्तीच्या पश्च्िामेला शेती होती. तिथे बहुतांशी बाजरी पिकायची. कधी कधी थोडी तूर, थोडे चणे, थोडे तीळ उगवले जात. शेताच्या बांधावर कुठे लिंब, कुठे बाभळी ! कुणी आंबा लावला असेल, कुणी चिंच, तर कुणी चक्क सागवान पण बांधावरच्या झाडांवर सगळया गांवाचा वाटा असायचा. कुणाला चटणीसाठी चिंच हवी असेल तर काळूच्या बांधावरुन घेऊन यायची कुणाला दात घासायला बाभळीची काडी हवी असेल तर पुढे नामदेवाच्या शेतात जायच. भाजीपाला आणी फुलं पण शेतात पिकवत नसत. प्रत्येकाच्या परसात कांही ना कांही ल...
Read more

उद्धव गीता भाग १ -- भांडारकर व्याख्यान दि. १२ जून २०१९

उद्धव गीता भाग १ भागवत पुराणाच्या अकराव्या स्कंधात सात ते एकोणतीसवा अध्याय यात श्रीकृष्णाने उद्धवाला जो दीर्घ उपदेश दिला त्याचे वर्णन आहे . हाच उद्धव गीता या नांवाने ओळखला जातो . त्यापैकी ७ ते ९ अध्याय अवधूत आख्यान आहे , जे स्वतःच्या वेगळेपणामुळे एरवीही छोट्या आख्यानाच्या रूपाने प्रसिद्ध आहे . ऋषींकडून यदुवंशाला नष्ट होण्याचा शाप मिळाला . पण त्याचे परिमार्जन करण्याचा प्रयत्न बलराम अथवा श्रीकृष्ण यांनी केला नाही . त्या ऐवजी बलरामाने लगेच वनात जाऊन आपले अवतारकार्य संपवले . श्रीकृष्णही तसेच कांही करणार या विरह - जाणीवेने उद्धव व्याकुळ झाला . तू तरी आम्हास सोडून जाऊ नकोस असे म्हणू लागला . पण श्रीकृष्णाने त्याला बजावून सांगितले की आता तू च स्वजन बांधवांचा मोह सोड , द्वारका सोड , आणि संपूर्ण चित्त माझ्या ठायी ठेऊन समदृष्टिने पृथ्वीवर विचरण कर . समदृष्टी – म्हणजे प्रत्येक प्राण्यांत , किंबहुना चराचराच्या प्रत्येक कणांत मीच दिसेन अशी तुझी दृष्टि होऊ दे . मग उद्धवाला पुढील काळासाठी जणू शिदोरीच , असा उपदेश श्रीकृष्णाने केला . महाभारत युद्धानंतर एकदा अर्ज ु नाने पुन्हा मला ...
Read more